Nie byłeś na ogłoszeniu wyroku? – Sąd bez Twojego wniosku nie doręczy Ci jego odpisu!

 

Coraz rzadsze są sytuacje, w których Sąd w sprawach karnych ma obowiązek zrobić coś za nas. Sami musimy wykazać się aktywnością. Jeżeli nie byłeś na rozprawie pamiętaj, aby dowiedzieć się, co się na niej wydarzyło. Mógł bowiem zapaść wyrok, a Sąd nie doręczy Ci jego odpisu z urzędu.

Nie musisz być na rozprawie

Przepisy procedury karnej już kilka lat temu zmieniły się. Obecnie oskarżony nie musi być obecny na rozprawie. Jest to jego prawo, z którego warto skorzystać. Obecnie nikt jednak nie zmusza oskarżonych do stawiennictwa na rozprawach. Sąd ma jedynie obowiązek zawiadomić oskarżonego o terminie rozprawy. Oskarżony sam jednak decyduje czy chce wziąć w niej udział.

Od tej ogólnej zasady istnieją oczywiście wyjątki. Należą do nich sytuacje w których:

• Przewodniczący lub sąd uznali obecność oskarżonego za obowiązkową
• Sprawa dotyczy zbrodni (jest zagrożona karą surowszą niż 3 lata pozbawienia wolności), a przewidziane jest odczytanie aktu oskarżenia lub składanie wyjaśnień przez oskarżonego

Również wówczas, gdy obecność oskarżonego jest obowiązkowa istnieje wiele sytuacji, gdy rozprawa odbędzie się bez niego. Zazwyczaj wynika to z wyraźnej woli oskarżonego (samowolnie opuścił salę, wprawił się w stan powodujący niezdolność do udziału w rozprawie, zakłóca porządek)

Oskarżony pozbawiony wolności – a jego udział w rozprawie

Oskarżony pozbawiony wolności zazwyczaj będzie miał możliwość wzięcia udziału w rozprawie. Gdy jego obecność będzie obowiązkowa Sąd zarządzi jego doprowadzenie na rozprawę. Gdy obecność oskarżonego nie jest obowiązkowa (zazwyczaj) Sąd zawiadomi go o terminie rozprawy. Pouczy także, że oskarżony może złożyć wniosek o doprowadzenie. Taki wniosek oskarżony musi złożyć w terminie 7 dni. Jeżeli oskarżony złoży wniosek zbyt późno Sąd może go pominąć.

Kiedy nastąpi doręczenie wyroku z urzędu?

Obecnie istnieje tylko jedna sytuacja, w której Sąd doręczy oskarżonemu wyrok z urzędu (czyli z własnej inicjatywy). Wyrok otrzyma oskarżony, który:

• pozostaje pozbawiony wolności,
• nie ma obrońcy,
• wnosił o doprowadzenie na rozprawę.

Aktualnie procedura karna nie przewiduje innych przypadków doręczenia wyroku z urzędu. Co istotne, aby wyrok był doręczony oskarżonemu, pozbawionemu wolności, wszystkie warunki muszą zachodzić łącznie. Oznacza to, że jeżeli oskarżony ma obrońcę, albo nie złożył wniosku o doprowadzenie, wówczas Sąd nie doręczy mu wyroku!

Tylko oskarżony, który spełnia wszystkie trzy przesłanki otrzyma wyrok z urzędu. Dla niego także termin na złożenie wniosku o uzasadnienie będzie biegł od daty otrzymania wyroku (a nie jego ogłoszenia).

We wszystkich pozostałych sprawach Sąd nie doręcza odpisu wyroku, a jedynie publicznie go ogłasza. Termin na złożenie wniosku o uzasadnienie biegnie od tej chwili. Stosownie do art. 419 § 1 k.p.k. niestawiennictwo stron, obrońców, pełnomocników nie stoi na przeszkodzie ogłoszeniu wyroku. Sąd może zatem ogłosić wyrok do pustej sali.

Co zrobić, aby otrzymać odpis wyroku?

Aby oskarżony otrzymał odpis wyroku musi w tym celu złożyć stosowny wniosek. Sąd wówczas doręczy mu odpis zapadłego wyroku. Jeżeli jednak oskarżony przewiduje konieczność zaskarżenia wyroku, wówczas koniecznie powinien złożyć wniosek o pisemne uzasadnienie. Brak złożenia takiego wniosku, w terminie 7 dni od daty ogłoszenia wyroku może bezpowrotnie zniweczyć możliwość zaskarżenia wyroku. Wniosek o sporządzenie uzasadnienia należy złożyć w terminie 7 dni od ogłoszenia wyroku, a nie od jego doręczenie (wyjątek dotyczy tylko pozbawionego wolności, o którym była mowa powyżej). Jest to termin, którego trzeba kategorycznie dotrzymać, ponieważ jego przywrócenie jest niezwykle trudne i dopuszczalne tylko w wyjątkowych sytuacjach.