Kiedy i na jakich zasadach roszczenie o zachowek podlega dziedziczeniu?

 

Zachowek to forma rekompensaty dla spadkobiercy pominiętego przez spadkodawcę. Ale co w przypadku, gdy uprawniony do zachowku umrze zanim uda mu się uzyskać zachowek? Kiedy i na jakich zasadach roszczenie o zachowek podlega dziedziczeniu?

Zachowek

Zachowek nie przysługuje wszystkim spadkobiercom, a jedynie tym konkretnie wskazanym w przepisie. Do kręgu osób uprawnionych do żądania zachowku należą: zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy (którzy byliby powołaniu do spadku z ustawy!).

Zachowek przysługuje w wysokości:

• 2/3 wartości udziału spadkowego, który by danemu uprawnionemu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w przypadku uprawnionych trwale niezdolnych do pracy lub małoletnich zstępnych
• ½ wartości udziału spadkowego, który by danemu uprawnionemu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w pozostałych przypadkach

Więcej o zachowku można przeczytać tutaj.

Dziedziczenie roszczenia o zachowek

Jako roszczenie majątkowe, roszczenie o zachowek podlega dziedziczeniu. Ale zasady dziedziczenia tego roszczenia są bardziej skomplikowane. Nie każdy bowiem spadkobierca będzie dziedziczył roszczenie o zachowek.

Kto może dziedziczyć roszczenie o zachowek?

Roszczenie z tytułu zachowku odziedziczyć może jedynie ten spadkobierca, który należy do kręgu osób uprawnionych do żądania zachowku po pierwszym spadkodawcy. Przy czym do kręgu tego należą osoby, które nawet tylko potencjalnie mogły być uprawnione do zachowku po pierwszym spadkodawcy, ale w konkretnym stanie faktycznym roszczenie im nie przysługiwało.
W jakiej wysokości będzie zachowek?

W przypadku dziedziczenia roszczenia o zachowek, zachowek będzie należał się w wysokości należnej zmarłemu uprawnionemu do zachowku. Pomimo że spadkobierca także należy do grupy uprawnionej do zachowku po spadkodawcy pierwotnym, w tej sytuacji nie dochodzi do aktualizacji roszczenia spadkobiercy o zachowek. Dochodzi jedynie do nabycia prawa do zachowku należnego spadkodawcy po pierwotnym spadkodawcy. Nie ma więc znaczenia, do którego grupy (czy uprawnionej do otrzymania zachowku w wysokości 2/3 czy ½ udziału) należy spadkobierca. Znaczenie ma bowiem przynależność do konkretnej grupy zmarłego uprawnionego do zachowku.

Czy możliwe jest wyłączenie ograniczenia kręgu uprawnionych do dziedziczenia roszczenia?

Na ograniczenie kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia roszczenia o zachowek nie wpływa fakt wytoczenia powództwa o zachowek przez pierwotnie uprawnionego do zachowku, ani też nawet uznanie tego roszczenia na piśmie przez zobowiązanego.

Dochodzenie roszczenia o zachowek

W pierwszej kolejności należy wezwać osobę zobowiązaną do zapłaty. W razie braku reakcji, pozostaje skierowanie sprawy do sądu. Sąd właściwy ustala się według miejsca zamieszkania osoby pozywanej. Od pozwu należy uiścić opłatę, która wynosi przy roszczeniach powyżej 20.000 zł 5% wartości żądanej kwoty. Przy niższych roszczeń opłaty są stałe i uzależnione od kwoty dochodzonego roszczenia i wynoszą odpowiednio:

• 30 zł – gdy wartość przedmiotu sporu wynosi do 500 zł
• 100 zł – WPS ponad 500 zł – 1.500 zł
• 200 zł – WPS ponad 1.500 zł – 4.000 zł
• 400 zł – WPS ponad 4.000 zł – 7.500 zł
• 500 zł – WPS ponad 7.500 zł – 10.000 zł
• 750 zł – WPS ponad 10.000 zł – 15.000 zł
• 1.000 zł – WPS ponad 15.000 zł – 20.000 zł