Wstrzymanie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności-jak uniknąć więzienia?

 

Często orzekaną karą za drobne przestępstwa jest ograniczenie wolności, której istota polega na wykonywaniu prac społecznych. Kary tej nie można ignorować, bo nastąpi zamiana na pozbawienie wolności. Nawet jeżeli Sąd wydał już postanowienie o zamianie skazany nadal może uniknąć więzienia.

Kara ograniczenia wolności

Za przestępstwa o lżejszym charakterze ustawodawca niejednokrotnie przewiduje możliwość ukarania poprzez ograniczenie wolności. Kara ta trwa najkrócej miesiąc, a najdłużej 2 lata. Co do zasady, kara ograniczenia wolności wiąże się z orzeczonym obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne. W niektórych przypadkach może polegać także na stosowaniu względem skazanego potrącenia wynagrodzenia za pracę (od 10 do 25 %).

W czasie wykonywania kary ograniczenia wolności skazany:

• nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu
• ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu kary.

Praca społeczna może być wymierzona w ilości od 20 do 40 godzin w stosunku miesięcznym.

Jak w praktyce przebiega wykonywanie orzeczonych prac społecznych?

Po uprawomocnieniu się wyroku Sąd kieruje sprawę do kuratora sądowego. Ten, dysponując pracami (wskazywanymi zazwyczaj przez organy gminy) kieruje skazanego do jej wykonania. Również kurator ustala czas i miejsce wykonania prac. Kurator wystosuje do skazanego wezwanie, aby ten stawił się w czasie jego dyżuru. Podczas takiego spotkania kurator przeprowadzi ze skazanym wywiad, aby poznać jego umiejętności i dostosować do nich zlecane prace. Brak stawienia się na wezwanie kuratora bądź nie podjęcie zleconych przez niego prac spowoduje, że kurator skieruje do Sądu wniosek o zamianę kary ograniczenia wolności na karę pozbawienia wolności.

Zamiana kary ograniczenia wolności na zastępczą karę pozbawienia wolności

Obowiązku wykonania prac społecznych nie można zlekceważyć. Kara ta jest równie poważna jak kara pozbawienia wolności. Ignorowanie wezwań kuratora, bądź nie podjęcie wyznaczonej pracy zazwyczaj powoduje, że kurator kieruje do Sądu wniosek o zarządzenie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności. Przeliczenie kary ograniczenia wolności na pozbawienie wolności następuje w ten sposób, że za każde dwa dni ograniczenia wolności wykonywany jest jeden dzień pozbawienia wolności.
Jeżeli przykładowo orzeczono ograniczenie wolności w wymiarze 6 miesięcy, wówczas skazany odbędzie zastępczą karę pozbawienia wolności w wymiarze 3 miesięcy. Na postanowienie w przedmiocie zamiany przysługuje zażalenie, jednak co ważne – postanowienie to jest wykonalne od razu.

Wstrzymanie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności

W 2015 r. ustawodawca wprowadził nowelizację, na mocy której m.in. dodano art. 65 a ustawy kodeks karny wykonawczy. Przepis ten wprowadził możliwość na wstrzymanie wykonania zastępczej kary. To niezwykły bonus dla osób, które zlekceważyły orzeczoną karę ograniczenia wolności doprowadzając tym do zarządzenia wykonania kary zastępczej. Wedle powyższego przepisu Sąd w każdym czasie może wstrzymać wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności. Warunkiem jest aby skazany oświadczy na piśmie, że podejmie odbywanie kary ograniczenia wolności i podda się rygorom z nią związanym. Wstrzymanie może nastąpić w każdym czasie. Oznacza to, że do wstrzymania wykonania zastępczej kary może dojść nawet, gdy skazany został już osadzony.

Jak odwrócić niekorzystną zamianę?

Aby odwrócić skutki swojego zaniedbania skazany musi wykazać skruchę i zobowiązać się, że podda się rygorom związanym z karą. W praktyce oznacza to zobowiązanie do wykonania prac społecznych. Oświadczenie takie powinno zawierać stosowne zobowiązanie i być złożone na piśmie. Jeżeli Sąd przychyli się do złożonego wniosku i wstrzyma wykonanie kary pozbawienia wolności wówczas skazany ma ponowną szansę na wykonanie swojego obowiązku. Co istotne, jeżeli i tym razem skazany zaniecha wykonania prac, wówczas nie będzie mógł ponownie liczyć na wstrzymanie. Możliwość wstrzymania kary zastępczej pozbawienia wolności, w oparciu o oświadczenie, o którym mowa w art. 65 a § 1 k.k.w. przysługuje tylko jeden raz.