Odfrankowienie umowy – czyli jak z umowy frankowej zrobić kredyt złotówkowy
Orzecznictwo sądów w sprawach kredytów franków nadal nie daje się ujednolicić. Również pozwy, składane przez kredytobiorców mają bardzo zróżnicowany charakter. Wśród pozwów frankowych można spotkać żądanie ujmowane jako „odfrankowienie umowy”. O co w nim chodzi?
Czym jest „odfrankowienie umowy”?
„Odfrankowienie umowy” oznacza, wydanie przez Sąd orzeczenia, w którym ustala, że klauzule indeksacyjne, zawarte w umowie kredytu nie wiążą stron. Sąd może zatem stwierdzić, że postanowienia umowne, na podstawie których Bank przeliczał wartość udzielonego kredytu na CHF, a następnie przeliczał spłacane raty kapitałowo-odsetkowe, są abuzywne.
Jeżeli konsument zawarł z Bankiem umowę kredytu indeksowanego może zwrócić się do Sądu o tzw. „odfrankowienie umowy”. Z kredytem indeksowanym mamy do czynienia wówczas gdy umowa kredytu przewidywała:
- udzielenie kredytu w PLN, którą następnie Bank, według własnych tabel przeliczał na kurs CHF
- przy spłatach kredytu, Bank każdą ratę przeliczał z waluty obcej na polską, również w oparciu o tabele, ustalane jednostronnie przez Bank.
Jakie cechy musi spełniać postanowienie, aby Sąd uznał je za abuzywne?
Postanowienia abuzywne, to takie, które:
- zostały zawarte w umowie z konsumentem;
- nie były uzgodnione indywidualnie;
- kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszają jego interesy;
- nie dotyczą głównych świadczeń stron albo dotyczą głównych świadczeń stron ale zostały sformułowane w sposób niejednoznaczny.
Jeżeli Sąd uzna postanowienie za abuzywne, to nie wiąże ono konsumenta. Umowa wiąże jednak strony w pozostałym zakresie.
Więcej o postanowieniach niedozwolonych można przeczytać tu: Postanowienia niedozwolone w umowach bankowych-czyli szansa konsumenta w nierównej walce
Co do zasady, mechanizm wedle którego Bank jednostronnie, swobodnie ustalał tabele, na podstawie których przeliczał kredyt i raty, Sądy uznają za sprzeczny z dobrymi obyczajami. Sądy przyjmują często, że dowolność w kreowaniu tabel kursowych rażąco narusza interesy konsumentów. Pozwala Bankowi jednostronnie określać wysokość zadłużenia i spłacanych rat.
Jak sformułować pozew o „odfrankowienie umowy”?
Żądanie „odfrankowieni” kredytu to tak naprawdę żądanie stwierdzenia, że klauzule są niewiążące. Taki wyrok Sąd często łączy z ustaleniem wysokości zadłużenia kredytobiorcy. Pozew o „odfrankowienie kredytu” można także połączyć z żądaniem zwrotu nadpłaconych rat. Kredyt w takiej sytuacji staje się kredytem złotówkowym, oprocentowanym według stawki LIBOR, powiększonej o marże Banku.
Dla uwzględnienia powództwa w konkretnej sprawie znaczenie może mieć także to, w jaki sposób pracownicy banku informowali Kredytobiorcę o ryzykach kursowych. W wielu sprawach okazuje się, że informacje, które przekazywali pracownicy banku były niewystarczające dla właściwej oceny ryzyka walutowego.