Odpowiedzialność lekarza za szkodę – rodzaje odpowiedzialności

 

Dla poszkodowanego pacjenta kluczowe znaczenie ma ustalenie, że lekarz lub placówka medyczna ponosi odpowiedzialność cywilną za wyrządzoną szkodę. Mniej uwagi pacjent przywiązuje do rodzaju odpowiedzialności. Jakie są różnice między odpowiedzialnością deliktową i kontraktową?

Odpowiedzialność cywilna

Odpowiedzialność cywilna to odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę lub/i krzywdę. Celem przypisania odpowiedzialności jest skompensowanie poszkodowanemu uszczerbku jakiego doznał w wyniku działania lub zaniechania osoby trzeciej/podmiotu.

Rodzaje odpowiedzialności cywilnej

Odpowiedzialność kontraktowa

Podstawą tego rodzaju odpowiedzialności jest niewykonanie lub nienależyte wykonanie przez lekarza lub placówkę medyczną zobowiązania. Zobowiązanie takie wynika z umowy zawartej z pacjentem o udzielanie świadczeń medycznych. Odpowiedzialność może być oparta na zasadzie winy lub na zasadzie ryzyka.

Pacjent, co do zasady, musi wykazać:

• niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania
• powstanie szkody oraz jej wysokości
• istnienie adekwatnego związku przyczynowego

Lekarz, aby uwolnić się od odpowiedzialności, powinien wykazać, że nie ponosi winy.

Odpowiedzialność deliktowa

Podstawą tej odpowiedzialności jest popełnienie czynu niedozwolonego powodującego u pacjenta szkodę. Odpowiedzialność może być oparta na zasadzie winy, ryzyka lub słuszności.

Pacjent, co do zasady, musi wykazać:

• powstanie szkody oraz jej wysokości
• zaistnienie czynu niedozwolonego
• istnienie adekwatnego związku przyczynowego
• winę sprawcy (pacjent nie musi wykazywać winy przy zakażeniach szpitalnych – wtedy wystarczające jest uprawdopodobnienie, że do zakażenia doszło w danej placówce)

Bardzo często zdarza się, że w przypadku spraw o tzw. błędy medyczne dochodzi do zbiegu obu rodzajów odpowiedzialności.

Którą podstawę prawną wybrać?

Wybór podstawy prawnej, a tym samym reżimu odpowiedzialności cywilnej należy do pacjenta. Z jednej strony złagodzony rygor w przypadku odpowiedzialności kontraktowej (pacjent nie musi udowodnić winy lekarza), z drugiej strony w przypadku odpowiedzialności deliktowej możliwość dochodzenia zadośćuczynienia za krzywdę. Wybór jest trudny, a decyzja powinna zostać podjęta po dokonaniu szczegółowej analizy stanu faktycznego i dokumentów.

Niezależnie od podstawy prawnej żądania pacjent powinien rozważyć podjęcie kroków prawnych zmierzających do zabezpieczenia jego interesów.