Bankowy tytuł egzekucyjny – cesja wierzytelności a bieg przedawnienia

 

Zaciągnąłeś kredyt w banku, a jego spłaty domaga się inny podmiot powołujący się na zawartą z bankiem umowę cesji wierzytelności? Sprawdź czy w Twoim przypadku nie doszło już do przedawnienia roszczenia – wtedy nie będziesz musiał uregulować zobowiązania.

Zmiany w zakresie uprawnienia banków do wystawiania bankowych tytułów egzekucyjnych

Zmiana linii orzeczniczej doprowadziła do wykluczenia z obrotu prawnego bankowych tytułów egzekucyjnych. Obecnie banki nie mają już podstawy do ich wystawiania.

Sam fakt, że bank – w okresie, w którym wierzytelność nie była jeszcze przedawniona – wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, skierował sprawę do sądu, celem uzyskania klauzuli wykonalności, a następnie złożył wniosek do komornika sądowego, który prowadził egzekucje, nie oznacza to, że nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia dla podmiotu, który następnie odkupił wierzytelność od banku.

Cesja wierzytelności a bieg przedawnienia

Wcześniejsze poglądy orzecznictwa skłaniały się ku uznaniu, że złożenie przez pierwotnego wierzyciela, czyli bank wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, jak i złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w oparciu o taki tytuł wykonawczy powoduje przerwanie biegu przedawnienia, jako czynność przedsięwzięta bezpośrednio w celu egzekwowania roszczeń i skutek ten, w przypadku cesji wierzytelności przechodzi na nabywcę wierzytelności, czyli nowego wierzyciela. Co do zasady bowiem jest tak, że przerwanie biegu przedawnienia przez pierwotnego wierzyciela wywołuje skutek również dla jego następcy. W sytuacji jednak, gdy nabywcą wierzytelności objętej bankowym tytułem egzekucyjnym jest cesjonariusz, nie będący bankiem wówczas jego sytuacja prawna kształtuje się odmiennie i obecnie jest to w pełni respektowane przez orzekające sądy.

Kto mógł wystawić bankowy tytuł egzekucyjny?

Uprawnienie do wystawienia bankowego tytułu wykonawczego przysługiwało tylko bankom i tylko na ich rzecz mogła być nadana klauzula wykonalności.

Jakie możliwości egzekucji miał cesjonariusz?

Nadanie klauzuli na rzecz cesjonariusza nie będącego bankiem było wykluczone (tak m.in. w Uchwale SN z 2.04.2004r. III CZP 9/04). Cesjonariusz nie będący bankiem, w celu kontynuowania postępowania egzekucyjnego zobowiązany był do złożenia odrębnego powództwa i uzyskania tytułu egzekucyjnego na zasadach ogólnych.

Jak to wygląda w praktyce?

Tym samym stwierdzić należy, iż zarówno czynność złożenia wniosku o klauzulę, jak i skierowanie sprawy do komornika przerywa bieg przedawnienia dochodzonej należności tylko wtedy, gdy pochodzi od wierzyciela wskazanego w tytule egzekucyjnym, nie jest bowiem wystarczająca tożsamość wierzytelności lecz konieczna jest również identyczność osób, na rzecz których czynność została dokonana. Skutki prawne postępowania klauzulowego i egzekucyjnego, których podstawą był bankowy tytuł egzekucyjny związane są więc tylko z podmiotami w nim uczestniczącymi na podstawie tego tytułu w granicach podmiotowych i przedmiotowych określonych w bankowym tytule egzekucyjnym. Nabywca wierzytelności nie będący bankiem nabywa wierzytelność w swej treści i przedmiocie tożasamą z wierzytelnością zbywającego banku, ale nie wchodzi w sytuację prawną zbywcy wywołaną przerwą biegu przedawnienia i rozpoczęciem biegu na nowo. Powyższa argumentacja wprost wynika z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016r. III CZP 29/16 (tak też Sąd Okręgowy w Szczecinie w wyroku z 13 października 2017r. II Ca 517/17, Sąd Okręgowy w Szczecinie w wyroku z dnia 15 stycznia 2018r., VIII GC 357/17), w której Sąd Najwyższy przesądził, że nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływaać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (art. 123 § 1 pkt 3 k.p.c.).