Jakie kroki prawne można podjąć żeby pomóc uzależnionemu od alkoholu małżonkowi?

 

Problem alkoholizmu to wbrew pozorom nie tylko problem w patologicznych i biednych rodzinach. Alkoholizm pojawia się i niszczy rodziny niezależnie od ich statusu społecznego i wieku osoby uzależnionej. Niestety co raz częściej pojawia się także i w życiu młodych osób, młodych małżonków.

Jest to problem zarówno pod względem finansowym – osoba uzależniona często w sposób niekontrolowany rozporządza dorobkiem majątkowym całej rodziny, jak również psychologicznym –  wychowanie dzieci w rodzinie zmagającej się z problemami uzależnień jest bardzo trudne.

Sprawa jest o tyle skomplikowana, że osoba uzależniona najczęściej nie zdaje sobie sprawy z tego, że potrzebuje pomocy, stąd często zwykłe formy perswazji są nieskuteczne.

Co można zrobić w takiej sytuacji i jak pomóc uzależnionemu małżonkowi?

Odpowiedzią może być przymusowe leczenie odwykowe uregulowane w ustawie z 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Jak to zrobić?

Leczeniu przymusowemu może być poddana osoba, która jest uzależniona od alkoholu, a nadto w związku z tym:

• doprowadza do rozkładu życia rodzinnego,
• uchylać się od pracy,
• powoduje demoralizację nieletnich,
• systematycznie zakłóca spokój lub porządek publiczny.

Gdy zaistnieje choć jedna z wyżej wymienionych przesłanek małżonek uzależnionego może złożyć wniosek do gminnej Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych właściwej ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby uzależnionej, by ta wystąpiła z wnioskiem o zbadanie małżonka przez biegłego w celu ustalenia, czy jest uzależniony od alkoholu oraz określił formę leczenia (leczenie może być niestacjonarne i stacjonarne – czyli leczenie w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego).

Od wyniku badania przez biegłego i spełnieniu powyższych przesłanek zależy czy gminna komisja ds. rozwiązywania problemów alkoholowych złoży wniosek do sądu o umieszczenie zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego uzależnionego małżonka. Wniosek do sądu może skierować także prokurator.

Jak i czym przekonać Komisję aby wystąpiła z wnioskiem do sądu?

Trzeba uzasadnić swój wniosek i dołączyć do niego stosowne dowody potwierdzające zaistnienie przesłanek do skierowania na leczenie przymusowe

Jak udowodnić, że zachodzi jedna z przesłanek wymienionych powyżej od których zaistnienia zależy możliwość wysłania uzależnionego małżonka na leczenie?

Dowód stanowić mogą:

• zeznania świadków – rodziny, znajomych na okoliczność doprowadzania do rozkładu pożycia małżeńskiego przez uzależnionego małżonka, uchylania się od pracy czy demoralizacji nieletnich;
• notatki urzędowe z interwencji Policji / dzielnicowego wskazujące na agresywne zachowanie się uzależnionego małżonka, zakłócanie przez niego porządku publicznego;
• akta sprawy postępowania karnego w przypadku, gdy alkoholik stosuje przemoc w rodzinie;
• notatki z izb wytrzeźwień

Kto podejmuje decyzję w przedmiocie skierowania uzależnionego małżonka na przymusowe leczenie odwykowe?

Taką decyzję podejmuje zawsze SĄD. Tylko sąd może wysłać uzależnionego małżonka na leczenie w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego.

Sądem właściwym do rozpoznania sprawy jest sąd rejonowy, według miejsca zamieszkania lub pobytu uzależnionego małżonka. Sprawa toczy się w postępowaniu nieprocesowym i kończy wydaniem postanowienia w przedmiocie przymusowego leczenia odwykowego. Przed wydaniem postanowienia sąd wysłuchuje uzależnionego małżonka. Sąd może na czas leczenia poddać osobę uzależnioną nadzorowi kuratora.

Co jeśli małżonek nie zgłosi się dobrowolnie na leczenie?

Jeśli uzależniony małżonek dobrowolnie nie zgłosi się na leczenie wówczas sąd może zastosować środki przymusu w postaci przymusowego doprowadzenia przez Policję.

Należy pamiętać, że rodzina uzależnionego małżonka nie może sama zainicjować postępowania przed sądem w przedmiocie skierowania go na leczenie, stąd w praktyce kwestia dowodów składanych przed gminną Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest tak ważna!

Ile trwa leczenie uzależnionego małżonka?

Leczenie trwa maksymalnie 2 lata od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o skierowaniu na leczenie. Ponowne wysłanie osoby uzależnionej na leczenie nie może nastąpić przed upływem 3 miesięcy od zakończenia dotychczasowego leczenia odwykowego.